Birinci ve İkinci Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Bursalı Milletvekilleri

Dr. İsmail YAŞAYANLAR /

Birinci Dönem

Muhittin Baha Pars[1]

1884 senesi Bursa doğumlu Muhiddin Baha Pars, İstanbul Hukuk Mektebi mezunudur. Fransızca bilmektedir. Hukukçu kimliğinin yanında aynı zamanda edebiyatçı ve gazetecidir. 29.08.1954 tarihinde vefat etmiştir.

Çalıştığı Kurumlar: Bursa Bidâyet Mahkemesi (Âzâ), Bursa Sultânisi (Edebiyat, Mantık ve Felsefe Öğretmenliği), Millet Yolu Gazetesi ve Haftalık Bursa Dergisi (Sahibi), Birinci Dönem Bursa Milletvekili, Divân-ı Riyâset Kâtibi, Maarif Encümen Reisi, Eskişehir ve Konya İstiklâl Mahkemeleri Üyesi.

Mustafa Fehmi Gerçeker[2]

1868 senesi Karacabey doğumlu Mustafa Fehmi Efendi, İstanbul Mustafa Çelebi Medresesi mezunudur. Arapça ve Farsça bilmektedir. Ulûm-i Şarkiye alanında uzmandır. 16.09.1950 tarihinde vefat etmiştir.

Çalıştığı Kurumlar: Karacabey Medresesi (Müderris), Karacabey Vakıflar Encümeni (Başkan), Karacabey İlçesi (Müftü, Kaymakam, Kadı Vekili), Karacabey Müdafaa-i Hukuk Teşkilatı (Başkan), Birinci Dönem Bursa Milletvekili, Birinci-İkinci ve Üçüncü İcra Vekilleri Heyeti Umûr-i Şer’iyye Vekili.

Necip Soydan[3]

1890 senesi Yenişehir doğumlu Necip Bey İstanbul Mülkiye Mektebi mezunudur. 03.03.1959 tarihinde vefat etmiştir.

Çalıştığı Kurumlar: Mülki İdâre (Amir), Bursa İl Maiyet Müdürü, Yenişehir İlçesi (Özel Saymanlık Katibi), Erdek-Edremit ve Ilıca Nâhiyeleri (Müdür), Çarsancak, Harran ve Raka İlçeleri (Kaymakam), Birinci Dönem Ertuğrul Milletvekili.

Mehmet Emin Lekili[4]

1883 senesi Bursa doğumlu ve idadi mezunudur. Temel seviyede Farsça bilmektedir. 28.12.1950 tarihinde vefat etmiştir.

Çalıştığı Kurumlar: Dahiliye Nezareti (Bucak Müdürü), Mülki İdare (Amir), Kiğı-Dirik-Palu, Pülümür ve Cizre İlçeleri (Kaymakam), Bursa İli (İskan ve Göçmenler Memuru), Birinci Dönem Erzincan Milletvekili.

İsmail Hakkı Çallı[5]

1884 senesi Gemlik doğumlu olan İsmail Hakkı Bey, Birinci Dönem Saruhan Milletvekili seçilmiş olmasına rağmen meclise gelmeden 06.07.1920 tarihinde görevinden istifa etmiştir.

Reşit Bey[6]

1877 senesi Karacabey doğumlu olan Reşit Bey’in soyadı tespit edilememiştir. Harbiye mezunudur ve Fransızca ile Arapça bilmektedir. 10.09.1951 tarihinde vefat etmiştir.

Çalıştığı Kurumlar: Yüzbaşı, Kuva-yi Seyyâre Milis Süvari Birliği (Subay), Osmanlı Meclis-i Mebûsan Dördüncü Dönem Saruhan Mebusu, Birinci Dönem Saruhan Milletvekili, Ayrıca Teşkilât-ı Mahsûsa’da görev almıştır. Birinci Dönem Milletvekilliği 08.01.1921 tarihinde düşürülmüştür.

İkinci Dönem

Mehmet Şükrü Yaşin[7]

1882 senesi İnegöl doğumlu olan Mehmet Şükrü Bey, Mülkiye mezunudur. Fransızca bilmektedir. 18.10.1941 tarihinde vefat etmiştir.

Çalıştığı Kurumlar: Sarışaban-Zihne-Petriç-Gevaş-Midyat ve Mudanya İlçeleri (Kaymakam), Malatya-Trablusşam-Kozan ve Mardin Sancakları (Mutasarrıf), İkinci Dönem Biga Milletvekili.

Ali Hikmet Ayerdem[8]

1876 senesi Bursa doğumlu olan Ali Hikmet Paşa, Harbiye mezunudur. Fransızca bilmektedir. 22.03.1939 tarihinde vefat etmiştir.

Çalıştığı Kurumlar: 11. Fırka (Kumandan, Ferik), İkinci Dönem Bursa Milletvekili. Askerlik görevini tercih etmesi sebebiyle 01.11.1924 tarihinde istifa etmiştir. Ayrıca 4. Rütbeden Mecidî, Gümüş İmtiyaz Harp, Alman Harp, Avusturya Fransuva Josef ve İstiklâl Madalyaları sahibidir.

Mustafa Fehmi Gerçeker[9]

(Bakınız: Birinci Dönem Milletvekilleri) İkinci Dönem Bursa Milletvekili, İkinci Dönem Diyânet İşleri ve Evkaf Encümeni Reisi

Mehmet Nurettin İbrahim[10]

1873 senesi Bursa doğumlu olan Nurettin Paşa, Harbiye mezunudur. 18.02.1932 tarihinde vefat etmiştir.

Çalıştığı Kurumlar: Küçükçekmece İlçesi (Kaymakam), Irak Bölgesi (Komutan), Bara-Bağdat-Aydın ve İzmir İlleri (Vali), Merkez Ordu (Komutan), Birinci Ordu (Komutan), Yüksek Askeri Şûrâ (Üye), İkinci Dönem Bursa Milletvekili (Ara seçimle gelmiştir).

Hasan Refet Canıtez[11]

1880 senesi Bursa doğumlu olan Refet Bey, Mülkiye mezunudur. Fransızca, Arapça, Farsça ve Ermenice bilmektedir. 10.07.1946 tarihinde vefat etmiştir.

Çalıştığı Kurumlar: Eskişehir-Bolvadin-Kirmasti-Pazarköy-İnegöl-Orhaneli-Uşak Kazaları (Kaymakam), Burdur-Eskişehir Sancakları (Mutasarrıf), Nüfus Müdüriyeti (Umum Müdürü), İdâre-i Umûmiye-i Vilâyet (Müdür), Dâhiliye Vekâleti (Müsteşar), Kastamonu ve Adana İlleri (Vali), Osmanlı Meclis-i Mebûsan İkinci ve Üçüncü Dönem Bursa Mebusu, İkinci Dönem Bursa Milletvekili, Divân-ı Riyâset (Reis Vekili), İkinci Hükümet Mübâdele-İmar ve İskân Vekili.

İbrahim Çolak[12]

1881 senesi Bursa doğumlu olan İbrahim Bey, Harbiye mezunudur. Fransızca bilmektedir. 24.02.1944 tarihinde vefat etmiştir.

Çalıştığı Kurumlar: Üçüncü Süvari Fırkası (Kumandan), İkinci Dönem Ertuğrul Milletvekili, ayrıca kendine ait bir kereste fabrikası bulunmaktadır.

Asaf Süleyman Doras[13]

1879 senesi Bursa doğumlu olan Asaf Bey, İstanbul Hukuk Mektebi mezunudur. Fransızca bilmektedir. 09.02.1946 senesinde vefat etmiştir.

Çalıştığı Kurumlar: Selânik- Gevgili Kazası Bidayet Mahkemesi (Üye), Manastır İstînaf Mahkemesi (Müdde-i Umûmi Yardımcısı), Görülce Bidâyet Mahkemesi (Başkan), Adana Sıkıyönetim Divânı (Üye), Kozan Soruşturma Heyeti (Üye), Diyarbakır Hukuk Bidâyet Mahkemesi (Başkan), Van İstînaf Mahkemesi (Müdde-i Umum), Birinci Sınıf Dava Vekili, İstanbul Bidâyet Mahkemesi (Birinci Ceza Başkanı), Konya Askeri Temyiz Divânı (Üye), Ankara İstînaf Mahkemesi (Başkan), Osmanlı Meclis-i Mebûsan Üçüncü Dönem Van ve Dördüncü Dönem Hakkâri Mebusu, İkinci Dönem Hakkâri Milletvekili, Divân-ı Riyâset İdâresi (Memur), İstanbul İstiklâl Mahkemesi (Üye). Ayrıca Gümüş Donanma ve Beyaz Şeritli İstiklâl Madalyaları sahibidir.

İsmail YAŞAYANLAR

* Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı

[1] TBMM Albümü 1920-2010, Ed.Sema Yıldırım ve Behçet Kemal Zeynel, Cilt 1, Ankara: TBMM Yayını, 2010, s.19

[2] Age., s.19

[3] Age., s.27

[4] Age., s.27

[5] Age., s.54

[6] Age., s.55

[7] Age., s.86

[8] Age., s.87

[9] Age., s.88

[10] Age., s.88

[11] Age., s.88

[12] Age., s.93

[13] Age., s.97

Yazar Hakkında
Son Yazılar (TIKLA)

Dr. İsmail YAŞAYANLAR

Dr. Öğr. Üyesi İsmail Yaşayanlar / Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nden mezun oldu (2010). Aynı üniversitenin Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı’nda “19. Yüzyılda Kirmasti (Mustafakemalpaşa) Kazası’nın Sosyo-Ekonomik Durumu” isimli çalışması ile yüksek lisansını (2012), “Sinop, Samsun ve Trabzon’da Kolera Salgınları, Karantina Teşkilatı ve Kamu Sağlığı Hizmetleri (1876-1914) isimli çalışmasıyla da doktorasını (2015) tamamladı. Halen Düzce Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nde görev yapmakta olup, çalışmaları genel olarak yakınçağ döneminde Osmanlı sosyo-ekonomik ve kent tarihi konularına odaklanmıştır. | E-Posta: [email protected]