D.Ahsen Batur’a Veda

Ekrem Hayri PEKER /

Türk tarihi alanındaki önemli eserlerin çevirmeni ve yazarı olarak tanınan, Selenge Yayınları’nın kurucusu Ahsen Batur İstanbul’da vefat etti.

Vefat haberi okuyunca çok sarsıldım. Birkaç dostumu aradım ve Ahsen Bey’in “Uçmağa vardığını” bildirip başsağlığı diledim.

Ahsen Bey, Rusça, Fransızca, İngilizce ve Arapça’nın yanı sıra başta Özbekçe olmak üzere Orta Asya Türk lehçelerine de hâkimdi. Yaşamı boyunca yaklaşık 60 bin sayfa çeviriye imza atmıştı. Rus tarihçi Lev Nikolayeviç Gumilev’i Türkiye’ye tanıtan isimdi.

Tek başına erken Türk ve ön Türk araştırma enstitüsü gibi bir çalışan bir yazardı. Vefat haberini duyunca sarsıldım. Daha birkaç ay önce telefonla konuşmuştuk. Covid salgını yüzünden bir araya gelememiştik. Cağaloğlu’ndaki bürosunu da kapatmıştı.

Ahsen Bey’i 2009 yılında Bursa’da bir sanayici ile görüşmeye gittiğimde tanıdım. Bekleme odasında tarih kitaplarından oluşan büyük bir kütüphane vardı. Kitapları incelerken Gumilev’in Hunlar kitabını gördüm. Sanayici dostumdan kitabı ödünç istedim. Aldığım kitabı bir solukta bitirdim.

Daha sonra Bursa’daki kitapçılardan Selenge yayınevinin çıkardığı birkaç kitabı okudum.

Kızım İstanbul’da yaşıyordu. Cağaloğlu’ndaki Kastaş Yayınevi iki kitabımı basmıştı. Zaman zaman yayınevinin sahibi Erendiz Bey’i ziyarete giderdim. Birgün Ahsen Bey’in bürosunun bulunduğu Ticarethane Sokağına gittim. 41 nolu Alemdar iş hanının 3. Katındaki bürosuna çıktım ve kendisiyle tanıştım.

İstanbul’a her gidişimde ona uğrardım, çay içip sohbet ederdik. Konumuz tarih ve ülkemizin içinde bulunduğu durumdu. Çeviri yaptığı, yapacağı kitapları anlatırdı. İslam tarihçilerin Türklerden bahsettiği kitapları çevirmişti.

Çıkardığı kitapları alıp, okurdum. Bazen daha dağıtıma çıkmadan kitaplar elimde olurdu. Selenge adını verdiği yayınevinden çıkan kitapların baskısı tükenmiş olanlar dışında neredeyse tamamını alıp okudum.

Kendisine, “Tek başına Türk Tarih Kurumu’nun yaptığından fazlasını yapıyorsun, kutlarım seni” demiştim. Kendisi Sovyetler Birliği’nde yaşamış olan başta Gumilev olmak üzere Tatar tarihçilerin kitaplarının yanı sıra Artomonov, Aristov, D.M. Dunlop, E Chavannes, Ostrogorski, Peter B. Golden, Rasonyi, Smirnov, Vernadsky gibi günümüz yazarların yanı sıra Kalankatlı Moses, El-Ömeri, Mesudi, Mukaddesi, İbni Tagrıberdi, İbni Arabşah, Korykoslu Hartum gibi ortaçağ tarihçilerinin de birbirinden değerli eserlerini yayınlamıştı.

Ziyaretine giderken Şehrengiz dergisi götürürdüm. Okuduğum kitaplarda gözden kaçan hataları bir kâğıda döker, yeni baskılarda düzeltilmesi için vkendisine verirdim.

Akademik tarih kitapları yayımlamak amacıyla Selenge Yayınevi’ni kuran Batur, bir dönem gazetecilik de yapmıştı. Türkçeyi bütün lehçeleriyle en iyi bilenler arasındadır. Uzun yıllar Özbekistan’da yaşadı. Eşi Özbekti.

Son yıllarda yayınevini sürdürmek zorlaşmıştı. Yayınevini devrederek sadece tercüme yapmak istiyordu. Yayınevini Kitap Yurdu’na devrettikten sonra Corona salgını yüzünden bürosunu kapatmak mecburiyetinde kaldı.

Yayınladığı birbirinden değerli eserlerden çok faydalandım. Çok şeyler öğrendim.

Geride bıraktığı basılmamış çeviriler, notlar, arşivi, birbirinden değerli kitaplardan oluşan kütüphanesi benzer araştırmacılarda olduğu gibi atılıp yok olacak.

Yazar Hakkında
Son Yazılar (TIKLA)

Ekrem Hayri PEKER

Kimya mühendisi, araştırmacı, yazar. Bursa Mustafakemalpaşa’da (1954) doğdu. Anadolu Üniversitesi Kimya Mühendisliği bölümü mezunu. TUBİTAK veri tabanına kayıtlı “Teknoloji tabanlı Başlangıç Firmalarına Özel İş Geliştirme” mentörü, C Grubu iş Güvenliği uzmanı olarak Nano kimyasalların tekstil materyallerine uygulamalar konusunda üniversitelerde konferanslar verdi. Yayınlanmış kitaplarından bazıları: "Kuşçubaşı Hacı Sami Bey", "Özbek Mektupları", "Yeşim Taşı - Ön Türkler ve Türk Tarihinden Kesitler", "Kafkasya'dan Anadolu'ya - Zekeriya Efendi". Belgeseltarih.com kurucu ortağı ve yazarıdır. E-Posta: [email protected]