Yıl 1918… İstanbul işgal altında… İttihat ve Terakki liderleri yurt dışına kaçmış, Mondros Ateşkes Anlaşması hükümleri, haksız-hukuksuz yere memleketin dört bir köşesini işgal için suiistimal ediliyor. İşgalciler Osmanlı ordusunu da terhis etmişler ama bir türlü rahata erememişlerdi. Her an bir yerlerden mukavemet patlak verebilirdi.
Sonradan gün yüzüne çıkan İngiliz gizli belgelerine göre; gizli servis elemanı Yüzbaşı Hoyland, Istanbul’daki İngiliz Gizli Servis Başkanlığı’na 28 Şubat 1919’da verdiği raporda, 35 subayın görevlerinden uzaklaştırılarak İstanbul dışına sürülmesini istemişti. Bu 35 kişi arasında kimler yoktu ki: Mustafa Kemal Paşa ve yaveri Cevat Abbas, Osmanlı Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak, Savunma Bakanlığı Müsteşarı Albay İsmet (İnönü), Kazım (Karabekir) Paşa, Halil Kut Paşa, Albay Ali (Çetinkaya).
İngilizler Hoyland’in raporunu hayata geçirselerdi, örneğin o sırada Mustafa Kemal tutuklanıp Malta’ya sürülseydi, tarihin gidişi değişebilirdi. Çünkü haklarında herhangi bir işlem yapılmayan isimlerden Mustafa Kemal, Fevzi Çakmak, Kazım Karabekir ve İsmet İnönü çok değil, birkaç ay sonra başlayacak olan Anadolu ihtilalinin kilit isimleri olacaktı.
Mustafa Kemal Paşa’nın İstanbul’da ilişki kurduğu kişiler arasında olan İtalya’nın İstanbul Yüksek Komiseri Kont Carlo Sforza’nın, Mustafa Kemal’in tutuklanmaması konusunda önemli yardımları olmuştur.
Mustafa Kemal Paşa önce Samsun’a, ardından da Erzurum’a gitti. Buradaki işgal kuvvetlerine komuta eden Albay Rawlinson ile sıkı bir tartışma da yaşadı. Mustafa Kemal Paşa, Rauf Bey, Albay Refet, Ali Fuat Paşa, Kazım Karabekir Paşa ile Konya’daki Cemal Paşa’nın onay ve bilgileri dahilinde, Türk Milli Mücadelesine çağrı mahiyetinde 22 Haziran 1919 tarihinde yayınlanan Amasya Tamimi ile yapılacağı halka duyurulan Erzurum Kongresi’ni engelleme teşebbüsünde bulunan İngiliz subayı Rawlinson, Osmanlı Meclisi Mebusanının dağıtılması ve mebusların İngilizler tarafından tutuklanarak Malta’ya sürülmesinin ardından, TBMM Başkanı Mustafa Kemal Paşa’nın talimatıyla tutuklandı. Rawlinson, Malta esirlerinin kurtarılmasında önemli rol oynayacaktı.
Milli mücadele döneminden önemli bir kesit.
…
Ayrıcalıklardan yararlanmak için bu kanala katılın:
https://www.youtube.com/channel/UCpr-rgS5b2_2epyvJFNKXNA/join
En güzel içerikler burada