Osman, Atman, Tuman ve Vakanüvislik

Ekrem Hayri PEKER /

Tarihçilerimizin çoğu Osmanlı Devleti’ne ve Osmanlı padişahlarına toz kondurmazlar. Onlara göre padişahlar “Veli”dir. Hoş, bu kavramı dinimize taşıyan Müslüman olan Hristiyanlardı. Hristiyanların “Saint” yani “Aziz” kavramı dinimize de taşınmıştır.

Gerçi peygamber efendimizin vasiyetini yerine getiren ve “Fatih” unvanı verilen Sultan I. Mehmet için oğlu II. Abeyezit: “Babamın dini zayıftı” demiştir ama bu da sessizce geçiştirilir.

Osmanlı Devleti’nde günlük olayları yazan vakanüvüsler vardı. Vakanüvis, Arapça vak’a ve Farsça nuvіs kelimelerinden gelen, zuhur eden olay, hadise ve durumları yazan manasına gelen ifadedir.

Tabi ki bu tarihçiler o günkü olayları iktidarı suçlamayacak, onları rahatsız etmeyecek şekilde yazacaklardı.

Bu tarihçilerimizin ortak özellikleri fütuhat tarihçiliği yapmaları ve Anadolu’da yaşayan Türkmenleri sevmemeleridir. Bu tarihçilerimiz on yıl başkent Edirne’de Osmanlı tahtında oturan Süleyman Çelebi’yi ve iki yıl Osmanlı tahtında oturan Musa Çelebiyi padişah kabul etmezler. Ama Sultan I. Ahmet kabul eder ve 16 padişaha izafeten Sultan Ahmet Camisi’nin minarelerini toplam 16 şerefeli yaptırır.

Tarihçilerimiz Osman Bey’in isminin Atman olmadığını savunurlar. Mühendis gözüyle bakarsak; Selçuklu ve Anadolu Selçuklularda dört halifenin isminin koyulduğu sultan veya şehzade yoktur.

Türklerin Müslümanlığı İranlılardan almışlardır. Birçok ibadet terimi Farsçadır. Arapça değil.

Eğer dört halifeden isim tercihleri olsaydı cengaverliğinden ve İran etkisinden ötürü Hazreti Ali’nin ismini tercih ederlerdi. Kaldı ki son döneme kadar Osmanlı şehzadeleri içinde Ömer ismi verilen bir şehzade görüyoruz.

Atman Gazi’nin babası Ertuğrul Gazi’dir. Kardeşleri, Gündüz Alp ve Saru Batu’dur. Oğlu Alaaddin ve Orhan’dır. Alaaddin ismi Atman Bey’in kendisini varisi olarak gördüğü III. Alaaddin’e izafeten konmuştur.

Atman Bey’in gaza arkadaşları Akça Koca, Turgut Alp ve konur Alp’tir. O dönemin beyleri arasında Temurtaş ismini görüyoruz. Şehzadeler arasında Savcı Bey ve Yahşi Bey isimlerini görüyoruz. O yüzden Otman/Atman/ Tuman isminin kullanılması normaldir. Halk arasında ismin yuvarlanarak usmana dönmesi de gayet normaldir. İlk ataya izafeten 1604 yılında doğan şehzadeye Osman adı verilmiştir. Osman Bey’in 1324 yılında vefat ettiği sanılmaktadır. Arada neredeyse 300 yıl var. Mehmet adında 6, Murat adında ise 5 padişahımız vardır.

Son Memluk hükümdarının adının Tuman olduğunu unutmayalım.

Bursa’nın Fomora meydanına Osman Gazi’nin bir heykeli dikilmişti. Kürk giymiş Osman Gazi’nin elinde bir kitap bulunuyordu. Tam bir medrese hocası. Kent konseyinde konuyu gündeme getirdim. Osman Gazi’nin, “Molla olmadığını, onun bir Alp” olduğunu söyledim. Sonunda o heykel yerinden alındı ve bir savaşçının heykeli kondu.

Tarihçilerimiz Osmanoğullarını Anadolu Selçuklularının devamı kabul ederler. Anadolu beylikleri ve Karamanoğulları Osmanlıya “ASİ” beylikler olarak görülür. NİYE? sorusunun cevabı yoktur. Ele geçirilen beyliklerin ve Karamanoğullarını destekleyen beylik halkı Balkanlara sürülür.

Ama Beyazıt dediğimiz padişahlar Arap tarihçilere “A beyezit” dendiğini yazmazlar. Bu arada yezit, “Gürlük, artan” anlamına gelir.

Birkaç yıl önce bir dostum bana şu an isimlerini hatırlayamadığım iki profesör yazmıştı. Yayınevi bir tarikata yakındı. Önsöz ve girişi okuduktan sonra Yıldırım Beyazıt maddesini okudum. Acı acı güldüm ve kitabı geri dönüşüme attım.

İki profesör, Yıldırım Beyazıt’ın içki müptelalığını bin dereden su getirerek geçiştirmişlerdi. Oysa, Yıldırım Beyazıt’ın kayınpederi ve 1391-1425 yılları arasındaki Bizans İmparatoru II. Manuel, vasal olarak Yıldırım Beyazıt’ın ordusuna katılmak zorundadır. Bağımsız Alaşehir’i kuşatan Yıldırım Beyazıt’ın ordusuna katılmış ve Alaşehir’in teslimini sağlamıştır. Manuel, sabahlara kadar süren içki alemlerine katılmak zorunda olduğunu acı acı şikâyet etmiştir.

Osmanlı tarihçilerinin sormadığı ve üzerini örttüğü bir konu da Ankara Savaşı’nda devlet yöneticilerinin kendilerine yakın şehzadeleri alıp savaş alanından kaçmışlardır.

Yıldırım’ın alkolikliği muhakeme yeteneğini zedelemiştir. Beyazıt, Emir Timur’dan çekinmemiştir. Onu savaşta yeneceğine inanmıştır. Yanındaki vezirlerin ve beylerin uyarılarını dikkate almamıştır. Ankara Savaşı’nı da kazanabilirdi. İki ordu arasında çok büyük sayısal fark yoktu.

Yanındaki komutanların henüz yerleşmemiş Timur’un ordusuna saldıralım önerisini reddeden Beyazıt, ertesi gün savaşacak askerleri sürek avına çıkarır. Komutanlarına güvenmeyen beyler, başta Sadrazam Çandarlı Ali Paşa ve Yrniçeri Ağası Hasan Ağa. En büyük şehzade Süleyman Çelebi ile savaş alanını terk ederler. İsa Çelebi ve Çelebi Mehmet’te onları izlerler.

Savaş alanını en son terk eden Yıldırım’ın kayınpederi Sırp Kralı Lazar olmuştur. Babalarını terk etmeyen şehzadeler Musa Çelebi ve “Düzmece” yaftası takılan Mustafa Çelebi olmuştur.

İçki müptelalığı sadece Yıldırım’a özgü değildir. Süleyman Çelebi’de hamamda içki alemleri yapardı. IV. Murat, içkiden genç yaşta ölmüştür. Kanuni’den sonra tahta çıkan II. Selim’e halk “Sarhoş Selim” lakabını takmıştır.

Batı Hun İmparatoru Atilla aşırı içkiden ölmüştür. Çin’e sefere çıkan Emir Timur, sarhoşluktan atından buz gibi akan nehre düşmüş ve zatürreden ölmüştür. Savefi Devleti’ni kuran Şah İsmail genç yaşta ölmüştür.

Ekrem Hayri Peker

Yazar Hakkında
Son Yazılar (TIKLA)

Ekrem Hayri PEKER

Kimya mühendisi, araştırmacı, yazar. Bursa Mustafakemalpaşa’da (1954) doğdu. Anadolu Üniversitesi Kimya Mühendisliği bölümü mezunu. TUBİTAK veri tabanına kayıtlı “Teknoloji tabanlı Başlangıç Firmalarına Özel İş Geliştirme” mentörü, C Grubu iş Güvenliği uzmanı olarak Nano kimyasalların tekstil materyallerine uygulamalar konusunda üniversitelerde konferanslar verdi. Yayınlanmış kitaplarından bazıları: "Kuşçubaşı Hacı Sami Bey", "Özbek Mektupları", "Yeşim Taşı - Ön Türkler ve Türk Tarihinden Kesitler", "Kafkasya'dan Anadolu'ya - Zekeriya Efendi". Belgeseltarih.com kurucu ortağı ve yazarıdır. E-Posta: [email protected]