Özgürlük Heykelinin İlginç Öyküsü

Hasip ÖZTÜRK /

Özgürlük ve Bağımsızlık heykeli denilince, akla New York limanı’nda, Liberty Adası’ndaki devasa kadın heykeli akla gelir.

Amerika’daki Özgürlük Heykeli’nin, bizi de ilgilendiren ilginç bir öyküsü vardır…

Süveyş Kanalı’nın yapımının tamamlanmak üzere olduğu yıllardır. Kanalın Akdeniz’e açılacağı Port Sait Limanı ağzına bir deniz feneri yapılması yapım şartları arasındadır. Yapılması öngörülen fener elinde meşale tutan bir kadın heykeli olacaktır.1860’ta Padişah Abdülaziz’in, sipariş bedelinin bir kısmını bizzat ve peşin ödediği de tevatür arasındadır. O zamanlarda Mısır içeride özerk, dışarıda Osmanlı devletinin bir parçasıdır. Siparişi alan, Fransız heykeltraş Fredreric Bartholdi, işe başlar. 46 m yüksekliğinde, bakırdan bir kadın heykeli yapar. Boynundan ayak ucuna kadar uzanan giysili bir kadın heykelidir yaptığı. Firavunlar döneminin kadın giysilerini örnek almıştır.

Başındaki çelengin etrafında 7 şavk oku vardır. 7 büyük denizi, ya da 7 kıtayı temsil ettiği savlanır. Heykelin sağ elinde 13 m yüksekliğinde büyük bir meşale yükselmektedir. Deniz feneri bu meşale olmalıdır. Kadın heykelinin sol elinde de bir kitap vardır. Kim bilir, bu kitap Müslümanların kusal kitabına işaret etmektedir. Heykel taştan yapılmış bir kaide üzerine oturtulacaktır.

Buraya kadar her şey şaşılacak kadar normal seyretmiştir.

Bu arada İsmail Paşa Hıdiv (vali) olmuştur. Kucağında kitap taşısa da tepeden tırnağa elbiseli olsa da heykel bir kadın heykelidir. Müslüman halkın büyük tepki göstermesinden ürkmüştür. Orta Doğuda oldum olası kadınlardan korkulur. Hıdiv İsmail Paşa, heykelin Port Sait Limanı’na konulmasına izin vermemiştir.

Heykeltraş Bartholdi, heykeli birkaç parçaya bölüp depoya kaldırmıştır.

Aradan 20 yıl geçmiştir. Yıl 1885’e eriştiği sırada Fransız Hükumeti, ABD’nin 100.ncü kuruluş yılında, ABD’ye bir hediye vermek istemiştir. Niyeti ilişkileri ısıtmaktır. Heykeltraş Bartholdi’nin deposunda bekleyen kadın heykeline talip olurlar. Eyfel Kulesi’nin mimarı Gustave Eiffel’inde katkısıyla heykelde bazı uyarlamalar yaparlar. Artık amaç bir deniz feneri değil; Hürriyeti-Özgürlüğü temsil eden bir heykel yapmaktır.

Heykeli, yeni amaca göre uyarlarlar.

Kadının sol elinde tuttuğu kitabın üzerine, ABD’nin Kuruluş – Bağımsızlık ilanı tarihi olan 4 Temmuz 1776 tarihini yazarlar. Sol elinde taşınan kitap artık ABD Anayasası’nı temsil etmektedir.

Yeni amaca uyarlanmış heykel 350 sandığa konularak. New York’a taşınır. New York Liman’ında Liberty adasında yapılan kaide üzerine Heykel yerleştirilir. Heykelin, 28 Ekim 1886 yılında açılışı yapılır. 46 m yüksekliğindeki bakır kadın heykeli, kaidesiyle birlikte 93 m. yüksekliğe erişmiştir. Gezmek isteyenler için temelden, meşaleye kadar 168 basamaklı, içeriden merdiven konulması da ihmal edilmemiştir..

Bu heykel artık, Port Sait limanı ağzına konulacak kadın biçiminde bir deniz feneri heykeli değildir. Algı değiştirilmiştir. O artık ABD’yi temsil eden özgürlüğün ve bağımsızlığın heykelidir.

Kime, neye niyet edilmiş, kime-neye kısmet olmuştur?

Yazar Hakkında
Son Yazılar (TIKLA)

Hasip ÖZTÜRK

Mersin, 1943 doğumlu. Emekli öğretmen, avukat İşletme Yönetim uzmanı, Araştırmacı,yazar. "Fındıkpınar Bir Sevdadır" başlığı altında Kölemenlerden günümüze erişen Pazaryeri, Pazarkent geçmişli; Yörük ve Türkmenlerin 1400 metre irtifalı yaylağı Fındıkpınar merkezli araştırması; Keşli Türkleri-Ohunkeşlik köyü merkezli Yörükler araştırması vardır. Bursa Haber Gazetesi'nde 7 yıl kadar süren köşe yazarlığı yapmıştır. Öncelikle Türk tarihi,Yörük ve Türkmenlerin tarihi konusuyla ilgilenir..Toroslar'da Keşli Yörükleri ile yakından ilgilidir. Saliyazilari.blogspot.com adlı bloğu vardır. Eposta: [email protected]