Yıl 1938… Bursa’ya yapılan yatırımlar

Ahmet O. ERDÖNMEZ /

1938 yılının Bursa’sına yolculuk yapacağız. Her gün gazete ve televizyonlarda; şehrimiz için hangi yatırımların yapıldığını, gelecekte neler planlandığını zaten okuyor ve işitiyoruz. Ancak çoğumuz, büyük Atatürk’ün öldüğü yılda Bursa’ya yapılan yatırımları bilmiyoruz. Gelin o yıllara gidip, yapılan yatırımlara şöyle bir göz atalım. (Yazıyı aynen aktarıyorum.)

1938 yılı Bursa bayındırlık işlerinden birkaç misal:

* Atatürk Anıtı ve Tophane’de Meçhul Asker Anıtı dikilmiştir.

*Stadyumdan Çelikpalas’a kadar olan yol, çift parke olarak yapılmıştır.

* Mezbahaya, 58.500 lira harcanmıştır

* Çelikpalas’tan Çekirge’ye kadar olan 2.950 metrelik yol asfalt olarak yapılmıştır.

* Cumhuriyet Meydanı 14.000 lira sarfiyle tanzim edilmiştir.

* 15.500 lira sarfiyle modern bir çocuk bahçesi kurulmuştur

* Heykel Meydanı’ndan Sedbaşı köprüsüne kadar olan yol 11 bin 950 lira sarfedilerek açılmıştır.

* Sedbaşı Köprüsü 25.000 lira sarfedilerek tamir edilmiştir.

* 25.500 lira sarfiyle yeni bir itfaiye garajı yapılmıştır.

* 500 kişiyi alacak kadar büyük bir salon olan Şar Gazinosu 25 bin liraya yaptırılmıştır.

* Kız Enstitüsü, İstiklal Mektebi, Kız Lisesi, umumi hapishane, sinema binası, İpekiş fabrikası, Çelikpalas, asri helalar, dağ otel ve evleri yapılmıştır.

* Atatürk, Cumhuriyet, İnönü, Yüniş, Altınparmak, Fevziçakmak, Tophane, Yağcılar caddesi parke ile döşenmiştir. Bunlar 125.000 metrekareyi bulmaktadır. Şehirde muhtelif yerlere döşenen adi kaldırımlar 220.000 metrekaredir.

* Tophane, Deveciler, Belediye, Cumhuriyet bahçeleri açılmıştır.

Nakil vasıtaları:

Bursa, şehirlerimiz arasında en ucuz nakil vasıtası işleten vilayettendir. Şehir otobüsler: Yeşil-Çekirge arası 8, Yeşil-Altınparmağı 4, Yeşil-Çelikpalas 6, Yeşil-Muradiye karakolu 4, Yıldırım-Çekirge 8 kuruştur. Taksiler 5 kilometre olan Şehir-Çekirge arasına 75 kuruş alırlar.

Otobüs fiyatları Bursa’dan İnegöl’e 60, Yenişehir 75, Karacabey 150, Gemlik’e 50, Orhangazi’ye 75, Mudanya’ya 50, Kemalpaşa 125, Karaköy’e 100, Büyük Susığırlık’a (Gürsu) 200, Bilecik’e 150, Orhaneli 100, Balıkesir’e 200, Yalova 100 kuruştur.

Bursa’nın kendisinin yaptığı meşhur bir tip arabası vardır. Bütün memlekette Bursa arabası diye meşhurdur. Bu tip araba, bugün dahi Bursa sokaklarında çok göze çarpan nakil vasıtasıdır. Yeşil Bursa sokaklarında bu tarihi ve ucuz nakil vasıtası, Adayı hatırlatıyor.

1938 yılında Bursa’da yapılan yatırımları okudunuz. İnsanlar, müthiş bir yatırım hamlesi ve çalışma azmi ile dolu. Bugünkü Bursa’nın neredeyse büyük bir bölümünü, o dönemin yöneticileri yapmış (Hepsini rahmet ve şükranla anıyorum.) O dönemin yöneticileri, bir başka çalışmışlar kentimiz için. Bursa, ileriyi çok iyi gören yöneticilere sahipmiş. 21. Yüzyıl Bursasısın temellerini o yıllarda atmışlar. Bu yatırımların çok zor koşullarda yapıldığı, apaçık ortada. Buna rağmen, kaynak yaratmasını bilmişler. Şehrin gelişme yönünü hesap edip, planlarını ona göre yapmışlar.

O insanlar, şimdi mezarlarında rahat uyusunlar. Bizler de, Bursa için elimizden geleni yapıyoruz.

(O insanlar, şimdi mezarlarında rahat uyusunlar mı? Bizler de elimizden geleni yapıyor muyuz, Bursa için?)

Ahmet Ö. Erdönmez

Kaynak:

Ulus Bursa ilavesi, sayı: 15, yış:1, sene: 1938
Bursa Araştırmaları/Şubat 2004/Sayı: 4

Yazar Hakkında
Son Yazılar (TIKLA)

Ahmet O. ERDÖNMEZ

Ahmet Ömer ERDÖNMEZ 1949 Konya – Sille doğumlu. Sanayici - Pars Toprak Sanayi Yönetim Kurulu Üyesidir. İstanbul İktisadi ve Siyasi Bilimler Üniversitesi mezunudur. Avrupa Müze Akademisi Türkiye Temsilcisi, Bursa Kültür Sanat ve Turizm Vakfı Genel Sekreteridir. Eposta: [email protected]